علی زندوکیلی؛ صدایی بین سنتی و پاپ

علی زندوکیلی و سبکی منحصربه‌فرد

علی زندوکیلی یکی از خوانندگان مطرح موسیقی ایرانی است که توانسته ترکیبی منحصربه‌فرد از شیوه‌های سنتی و عناصر پاپ را در صدای خود ارائه دهد. او با اجرای آثاری ماندگار و سبک متفاوت، جایگاه ویژه‌ای در دل طرفداران موسیقی پیدا کرده و توجه بسیاری از منتقدان را به خود جلب نموده است.

علی زندوکیلی با تلفیق صدای سنتی و پاپ، راهی نو در موسیقی ایرانی گشوده است. او با تحریرهای ایرانی و تنظیم مدرن، سبکی منحصربه‌فرد آفریده است. در این مقاله، تلاش میکنیم به تمام جوانب هنری، شیوه آواز و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این خواننده بپردازیم.

علی زندوکیلی؛ صدایی بین سنتی و پاپ

پیشینه

علی زندوکیلی متولد 25 بهمن 1365 در شیراز به دنیا آمد. او فعالیت هنری خود را از سن هفت سالگی با نواختن تنبک و آواز آغاز کرد و در سال 1377 وارد هنرستان موسیقی شیراز شد، جایی که نواختن سنتور و پیانو را آموخت. در سال 1381 به هنرستان موسیقی تهران وارد شد و پس از فارغ‌التحصیلی از همان هنرستان، در کنار برادرش، محمد زندوکیلی و میلاد ذبیحی گروهی به نام «زند بند» تأسیس کرد.

همچنین، او با گروه‌های مختلفی از جمله دنگ شو، خموش، طلوع، نغمه کیمیا، شروند و گلبانگ همکاری داشته و در کنسرت‌هایی به همراه این گروه‌ها اجرا کرده است. از آثار برجسته او میتوان به تیتراژ مجموعه‌های تلویزیونی مانند «دزد و پلیس» (زبانم آتش)، «پژمان» (آخر قصه)، «شاهگوش» (زهره)، «پادری»، «زیر پای مادر» (آخرین رؤیا) و «آقازاده» (آخرین آواز) اشاره کرد.

وی در زمستان 1392 آلبومی به نام «عبور از مه» در سبک سنتی منتشر کرد که شامل 14 قطعه با اشعار حافظ، زهرا پناهی، حسین منزوی و وحشی بافقی بود؛ در آهنگسازی، تنظیم و نوازندگی سنتور این اثر، هامون بهرامی مقدم نقش داشت.

بهمن 1393 نیز در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر، به همراه مهران مدیری آهنگ‌های «ناردونه» و «رفتی» را به شکل زنده اجرا کرد و مورد استقبال قرار گرفت. همچنین در 24 بهمن همان سال، در سی‌امین جشنواره موسیقی فجر در شیراز روی صحنه رفت.

علی زندوکیلی؛ صدایی بین سنتی و پاپ

تأثیر موسیقی سنتی بر صدای او

صدای علی زندوکیلی را میتوان نتیجه یک آمیزه ویژه میان موسیقی سنتی و موسیقی مدرن دانست. او از ردیف‌های آوازی ایرانی در تحریرها و نحوه بیان احساس استفاده کرده است. این رویکرد نه‌ تنها به کارهایش اصالت میبخشد، بلکه باعث میشود هویت ایرانی در آثار او جلوه روشنی داشته باشد. تکیه بر مقام‌ها و دستگاه‌های سنتی، در برخی از ترانه‌های او برجسته است و ریشه موسیقی کلاسیک ایرانی را میتوان در اجرای وی حس کرد.

گرایش به موسیقی پاپ

هرچند زندوکیلی از ریشه‌های سنتی غافل نشده، اما با ورود به دنیای پاپ نیز نوآوری‌های متعددی رقم زده است. تنظیم‌های مدرن، ریتم‌های تندتر و ملودی‌های جذاب پاپ، سلیقه نسل جوان را به سمت آثار او میکشاند. او با هوشمندی توانست قواعد پاپ را در کنار مؤلفه‌های سنتی بگنجاند و سبکی فراگیر پدید آورد که هم طرفداران موسیقی اصیل و هم مخاطبان پاپ را راضی نگه میدارد.

عناصر مشترک سنتی و پاپ در کارهای او

  • رعایت تحریرهای ایرانی: برخی تحریرهای سنتی، هویت آثار او را ایرانی نگه میدارند.
  • تنظیم مدرن: بهره‌گیری از سازهای الکترونیک در کنار سازهای کلاسیک ایرانی
  • ساختار ترانه: هم از غزل و اشعار کلاسیک بهره میگیرد و هم از شعر نو
  • ضرباهنگ متنوع: بعضی قطعات ضرباهنگی کند و سنگین دارند، برخی دیگر با ریتم تند اجرا میشوند.

علی زندوکیلی؛ صدایی بین سنتی و پاپ

جوایز

او موفق شد تندیس طلایی بهترین قطعه موسیقی تلفیقی و تجربی خارج از آلبوم را در سومین جشن سالانه موسیقی ما برای اثر «ترش‌رو» که آهنگسازی آن بر عهده گروه دارکوب بود و خودش خوانندگی آن را برعهده داشت، دریافت کند. همچنین در چهارمین جشن سالانه موسیقی ما، قطعه لالایی با آهنگسازی علیرضا افکاری، ترانه‌سرایی افشین مقدم و مشارکت محمود شبیری، سپهر صاحبی و سعید زمانی، توانست تندیس طلایی قطعه برتر موسیقی تلفیقی و تجربی را به انتخاب مردم کسب کند.

پس از این موفقیت، علی زندوکیلی ابراز خرسندی کرد که تلاش همکارانش در این قطعه به چنین دستاوردی انجامیده است. در پنجمین جشن سالانه موسیقی ما نیز قطعه «باورم کن» به‌ عنوان قطعه برگزیده موسیقی تلفیقی و تجربی از نگاه مردم انتخاب شد و تندیس طلایی به این خواننده رسید.

او با بهره‌گیری از تلفیق موسیقی سنتی و پاپ، فضایی چندلایه و پرجزئیات در آثار خود به وجود آورده است. این پیچیدگی‌های آوازی و سازبندی، زمانی بهتر شنیده میشود که مخاطب از یک هدفون باکیفیت و مناسب استفاده کند. تحریرهای سنتی او در کنار ریتم‌ها و سازهای مدرن، طیفی وسیع از صداها را شکل میدهند که در سیستم‌های صوتی معمولی ممکن است برخی ظرافت‌های آن پنهان بماند.

اما یک هدفون با تفکیک صدای بالا مانند هدفون جی بی ال مدل Live 770NC، میتواند تمام این لایه‌های صوتی را با وضوح بیشتری در اختیار شنونده بگذارد و تجربه‌ای عمیق‌تر از موسیقی علی زندوکیلی را رقم بزند.

از سوی دیگر، صدای رسا و احساس‌برانگیز او در آثاری چون «ترش‌رو» یا «لالایی»، با هدفون‌های مجهز به فناوری نویز کنسلینگ مانند هدفون انکر مدل Soundcore Space One بیش از پیش درک میشود. چنین هدفون‌هایی صداهای اضافی محیط را به حداقل میرسانند و اجازه میدهند جزئیاتی مانند تحریرها، نت‌های ظریف سازهای ایرانی یا بیس ملایم بخش پاپ به‌ خوبی شنیده شوند. این ترکیب تکنولوژی و هنر آوازی، به شنونده کمک میکند تا هم روح سنتی آثار علی زندوکیلی را احساس کند و هم از مدرن‌ترین امکانات صوتی روز لذت ببرد.

آلبوم‌ها

آلبوم‌های این خواننده به ترتیب زمانی انتشار شامل موارد زیر هستند:

  • میان تاریکی (1390)، به همکاری بابک غسالی
  • عبور از مه (1392)، با همراهی آرش پوررحیمیان و آهنگسازی، تنظیم و نوازندگی سنتور توسط هامون بهرامی مقدم
  • دشت جنون (1394)
  • همنشین درد (1394)
  • یادی به رنگ امروز (1394)
  • تماشای صبا (1394)
  • چون رقص آب (1394)
  • رؤیای بی‌تکرار (1395)

علی زندوکیلی؛ صدایی بین سنتی و پاپ

کلام آخر

علی زندوکیلی با تکیه بر استعداد بالا در موسیقی سنتی و هوشمندی در بهره‌گیری از سبک پاپ، توانسته جایگاهی منحصربه‌فرد در میان خوانندگان معاصر ایران پیدا کند. صدای او پلی است میان اصالت و نوآوری، میان گذشته‌ای سرشار از شکوه موسیقیایی و آینده‌ای که تشنه ایده‌های تازه است.

او یادآوری میکند که موسیقی سنتی ایران زنده است و میتواند با دنیای مدرن تعامل داشته باشد. این راهبرد هنری میتواند الگویی برای نسل‌های آینده باشد تا با احترام به گذشته، گام‌های نوین در موسیقی بردارند و دامنه هنر ایرانی را گسترش دهند.