آنچه خواهید خواند
نحوه تنظیمات اکولایزر اسپیکر برای دستیابی به صدای ایده‌آل
بسیاری از افراد وقتی برای اولین بار با یک سیستم صوتی باکیفیت کار میکنند، با هیجان به سراغ تغییر تنظیمات اکولایزر اسپیکر (Equalization) می‌روند و به‌سرعت صدا را خراب میکنند.
هر زمان که از یک سیستم صوتی پیشرفته استفاده کرده یا به منوی تنظیمات سیستم صوتی خودرو یا یک اسپیکر بلوتوثی سر زده باشید، احتمالاً با ردیفی از اسلایدرهای عمودی تحت عنوان «تنظیمات EQ» مواجه شده‌اید.
اما پس از یادگیری اینکه هر باند فرکانسی چه تأثیری دارد و با رعایت یک ترتیب مشخص، گویی سطح جدیدی از قابلیت‌های تجهیزات صوتی خود را باز کرده‌اند.
منوی EQ شاید در نگاه اول کمی پیچیده و حتی ترسناک به نظر برسد، اما یادگیری نحوه استفاده از آن سطحی از سفارشی‌سازی را در اختیار شما قرار میدهد که میتواند صدای سیستم استریوی شما را حتی بهتر کند. شاید نتوانید صدا را دقیقاً مانند حضور در استودیوی ضبط یا کنسرت بازسازی کنید، اما میتوانید بسیار نزدیک‌تر از آنچه فکرش را میکنید، شوید.
پنل کنترل، از چپ به راست حرکت کنید
اسلایدرهای روی پنل EQ، چه به‌صورت فیزیکی روی یک سیستم صوتی خانگی و چه به‌شکل دیجیتال در یک اپلیکیشن، طوری سازماندهی شده‌اند که پایین‌ترین فرکانس‌ها در سمت چپ و بالاترین فرکانس‌ها در سمت راست قرار دارند. کار را با قرار دادن تمام اسلایدرها در وسط محدوده خود شروع کنید.
به این حالت «صاف کردن منحنی EQ» یا تنظیمات «تخت» (Flat) می‌گویند. همان‌طور که قبل از چشیدن غذا، مقدار زیادی نمک به آن اضافه نمی‌کنید، با اسلایدرهای EQ نیز باید همین‌طور رفتار کنید.
پنل EQ شما ممکن است تنها سه اسلایدر یا در تجهیزات حرفه‌ای تا 31 اسلایدر داشته باشد. ده اسلایدر در تجهیزات صوتی مصرفی سطح بالا نسبتاً رایج است و در اسپیکرهای ساده‌تر تعداد کمتری وجود دارد. برای کار با تنظیمات اکولایزر اسپیکر نیازی نیست مهندس صدا باشید.
اسلایدرها را یکی‌یکی و با اعمال تغییرات کوچک تنظیم کنید و همزمان به یک آهنگ گوش دهید تا تأثیر آن را بسنجید. وقتی از نتیجه راضی شدید، به سراغ فرکانس بعدی بروید و این کار را برای تمام اسلایدرها تکرار کنید. خبر خوب برای کمال‌گرایان این است که اگرچه میکس‌های خوب و بد وجود دارند، اما هیچ میکس واحد و مشخصی به‌عنوان «موفقیت» تعریف نشده است.
شما و شخص دیگری میتوانید EQ را متفاوت تنظیم کنید و تا زمانی که هر دو از صدا راضی باشید، هر دو «درست» عمل کرده‌اید. اگر احساس کردید میکس را خراب کرده‌اید، کافی است همه اسلایدرها را به وسط برگردانید و دوباره شروع کنید.
فرکانس‌های پایین (بیس)
فرکانس‌های بین 20 تا 60 هرتز (Hz) محدوده «ساب-بیس» (Sub-bass) را تشکیل میدهند. این‌ها پایین‌ترین فرکانس‌هایی هستند که گوش انسان قادر به شنیدن آن‌هاست. وقتی در ترافیک، خودرویی با سیستم صوتی قدرتمند کنار شما قرار میگیرد یا صدای سیستم سینمای خانگی همسایه طبقه بالا باعث لرزش زمین میشود، شما در حال شنیدن و حس کردن ساب-بیس هستید.
در فیلم‌ها و سریال‌ها، این محدوده شامل صدای رعد و برق عمیق، زلزله، چرخش پره‌های هلیکوپتر و انفجارهای دوردست است. اگر نمی‌خواهید مزاحم همسایه‌ها یا فردی که در اتاق کناری خوابیده است شوید، یا اگر احساس میکنید آهنگ در حال پخش به‌خودی‌خود نویزهای بم و لرزاننده زیادی دارد، میتوانید ساب-بیس را کم کنید.
اما اگر برای صدایی کامل‌تر به ساب-بیس بیشتری نیاز دارید، کمی بالا بردن اسلایدر تأثیر محسوسی خواهد داشت. اگر ساب-بیس را بیش از حد زیاد کنید، صدای شما «گل‌آلود» (Muddy) میشود؛ یعنی نت‌های مجزای آهنگ در هم می‌آمیزند و تشخیص آن‌ها از یکدیگر دشوار میشود.
از 60 تا 250 هرتز، فرکانس‌های «بیس» (Bass) قرار دارند. این محدوده عمدتاً به سازهای بیس مانند گیتار بیس و درامز اختصاص دارد. افزایش بیس صدایی پرتر و غلیظ‌تر ایجاد میکند. در تلویزیون، فرکانس‌های بیس بیشتر شامل ضربات سنگین مانند مشت، کوبیده شدن در و شلیک گلوله است.
بیس بیش از حد، صدا را «بوم‌بوم» (Boomy) میکند. تشخیص صدای گل‌آلود از بوم‌بوم دشوار است، اما در حالت دوم، مشکل اصلی نه درهم‌آمیختگی نت‌ها، بلکه غلبه صدای سازهای بیس بر وکال و سایر سازهاست.
فرکانس‌های میدرنج
چندین اسلایدر محدوده فرکانس‌های میدرنج از 250 هرتز تا 4 کیلوهرتز (kHz) را اشغال میکنند. این فرکانس‌ها عمدتاً بر وکال و سازهایی مانند گیتار، سازهای بادی چوبی، برنجی و کوبه‌ای (به‌جز کیک درام و تا حدی سنج‌ها) تأثیر می‌گذارند.
فرکانس‌های پایین-میدرنج (250-500 هرتز) باعث میشوند صدای وکال و برخی سازها به‌ویژه گیتار، پیانو و سازهای برنجی «گرم‌تر» و «پُرتر» به نظر برسد. در صداهای تلویزیونی، صدای قدم‌ها بسته به سطح، میتواند در این محدوده قرار گیرد. وقتی این محدوده به‌درستی تنظیم شود، حس حضور در اتاق ضبط و شنیدن موسیقی زنده را تداعی میکند.
در تقویت فرکانس‌های میدرنج واقعی (500 هرتز تا 2 کیلوهرتز) محتاط باشید. این محدوده به سازها کمک میکند تا از یکدیگر و از بیس و وکال متمایز شوند. اگر نمی‌توانید سازها را به‌طور واضح بشنوید، این اسلایدرها را کمی بالا ببرید.
افزایش بیش از حد این فرکانس‌ها میتواند صدای سازها را «خشن» کند؛ صدایی که معمولاً به‌عنوان «نازک» یا «حلبی» توصیف میشود. تنظیم این محدوده به‌ویژه سازهای با صدای زیرتر مانند ویولن و فلوت را برجسته میکند. در فیلم‌ها، این تنظیم تأثیر زیادی بر وضوح دیالوگ‌ها دارد.
فرکانس‌های بالا-میدرنج (2 کیلوهرتز تا 4 کیلوهرتز) بسیار حساس هستند. نت‌های بالای خوانندگان، صدای کنده شدن سیم‌های گیتار و درام‌ها به‌شدت تحت تأثیر این محدوده قرار دارند. صداهایی مانند شکستن شیشه نیز در این فرکانس‌ها قرار میگیرند. هنگام تنظیم فرکانس‌های بالاتر از 1 کیلوهرتز بسیار مراقب باشید، زیرا زیاده‌روی در آن به‌راحتی صدایی خشن و گوش‌خراش ایجاد میکند.
فرکانس‌های بالا
فرکانس‌های بالا بین 4 کیلوهرتز تا 20 کیلوهرتز قرار دارند. تقویت اسلایدرهای این محدوده صدایی «شفاف»، «باز» و «روشن» ایجاد میکند. به‌طور کلی، افزایش جزئی این فرکانس‌ها میتواند وضوح بیشتری به صدا اضافه کند و به وکال و سازها کمک کند تا در میان انبوه صداها برجسته شوند. صداهایی مانند جیغ در فیلم‌ها اغلب در این فرکانس‌ها قرار میگیرند.
بالاترین بخش این محدوده نیز نویزهای محیطی ضعیف مانند حرکت هوا را منعکس میکند. با این حال، بالا بردن بیش از حد اسلایدر در این بخش منجر به خشونتی میشود که صدابازان آن را به «یخ‌شکن در گوش» تشبیه میکنند. این کار همچنین میتواند گرمایی را که در فرکانس‌های پایین-میدرنج اضافه کرده‌اید از بین ببرد و به سازها و وکال صدایی مصنوعی و ماشینی بدهد.
برای یافتن ترکیب «درست» وقت بگذارید
از این کار لذت ببرید و اگر در ابتدا در شنیدن تأثیر تغییرات کوچک اسلایدرها مشکل داشتید، ناامید نشوید. این کار مانند چشیدن طعم‌های مختلف است؛ با گذشت زمان و کسب تجربه، گوش شما در تشخیص باندهای فرکانسی و تأثیراتشان ماهرتر خواهد شد.
به تمرین ادامه دهید و به یاد داشته باشید که مهم‌تر از همه، این کار را برای لذت بردن انجام می‌دهید. داشتن دانش کافی در این زمینه حتی در زمان خرید اسپیکر جدید نیز به شما کمک میکند تا انتخاب بهتری داشته باشید.
پاسخگوی سوالات شما هستیم
دیدگاهی وجود ندارد!