علیرضا قربانی؛ صدای حماسی شعر نو و ترکیب سنت و مدرنیته
علیرضا قربانی با تکیه بر صدایی رسا و سبک منحصربه‌فرد، یکی از شاخص‌ترین خوانندگان موسیقی ایرانی به شمار میرود. او با صدای حماسی شعر نو توانسته جایگاهی ویژه در میان علاقمندان به آواز سنتی و آهنگ‌های معاصر کسب کند. دوران نوجوانی‌اش با فراگیری ردیف‌های موسیقی ایرانی در محضر استادان برجسته آغاز شد و این تربیت هنری، پایه‌ای محکم برای آینده درخشان وی فراهم آورد.
آنچه علیرضا قربانی را متمایز میکند، ترکیب سنت و نوگرایی است. او توانسته با انعطاف در اجرای قطعات کلاسیک و بهره‌گیری از اشعار شاعران معاصر، پلی میان گذشته و حال ایجاد کند. در نتیجه، نه تنها مخاطبان کهنسال، بلکه نسل جوان نیز جذب این صدای گرم و تفسیر متفاوت او از شعر و موسیقی شده‌اند.
زندگینامه
علیرضا قربانی متولد 15 بهمن 1351 از خوانندگان نام‌آشنای موسیقی سنتی ایرانی است که از سال 1378 به عنوان خواننده ارکستر ملی ایران در اجراهای متعدد داخلی و خارجی حضور داشته است. او دوران کودکی را با یادگیری قرائت قرآن زیر نظر استادان مختلف سپری کرد و حتی تا دوران دانشجویی نیز به فعالیت در این زمینه ادامه داد. کسب مقام دوم مسابقات دانشجویی کشور در رشته قرائت، نشانگر پشتکار و علاقه او به هنر تلاوت قرآن بوده است.
علیرضا قربانی از سال 1363 به طور جدی فراگیری ردیف آوازی، هم‌نشینی شعر و موسیقی و نیز دانش زیبایی‌شناسی آواز ایرانی را در پیش گرفت و در این مسیر از آموزش‌های استادانی همچون خسرو سلطانی، بهروز عابدینی، مهدی فلاح، حسین عمومی، احمد ابراهیمی و نورالدین رضوی سروستانی بهره‌مند شد. از سال 1378 به عنوان خواننده ارکستر ملی ایران با رهبری فرهاد فخرالدینی، در داخل و خارج از کشور کنسرت‌های مختلفی برگزار کرد.
آغاز فعالیت حرفه‌ای
علیرضا قربانی کار حرفه‌ای خود را در حیطه موسیقی سنتی ایرانی از اواسط دهه 1370 شروع کرد و در سال 1378، یک سال پس از شکل‌گیری ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی و در پی کناره‌گیری محمدرضا شجریان از آن، با معرفی حسین عمومی و علی تجویدی وارد این ارکستر شد و به عنوان خواننده ثابت ارکستر ملی ایران فعالیت نمود.
یک سال پس از آن، نخستین آلبوم صوتی‌اش با نام «اشتیاق» با آهنگسازی فرهاد فخرالدینی و همراهی ارکستر ملی ایران منتشر شد. تا سال 1388، پیش از تعطیلی موقت ارکستر ملی، قربانی به طور مداوم با این گروه همکاری داشت. پس از بازگشایی ارکستر در سال 1390 با رهبری بردیا کیارس، مدتی در اجراهای آن شرکت کرد اما سپس از ارکسترهای دولتی کناره گرفت.
علیرضا قربانی، در کنار فعالیت با ارکستر ملی ایران، از سال 1375 در حوزه موسیقی اصیل ایرانی نیز کارهای گوناگونی انجام داد. از جمله آثار او در این دوران میتوان به «فصل باران» با آهنگسازی مجید درخشانی، «از خشت و خاک» و «روی در آفتاب» با آهنگسازی صادق چراغی، «سوگواران خموش» به آهنگسازی پژمان طاهری و «سرو روان» با آهنگسازی علی قمصری اشاره کرد. این آثار بین سال‌های 1380 تا 1387 ساخته و منتشر شدند.
حضور بین‌المللی
علیرضا قربانی در عرصه جهانی نیز در جشنواره‌های موسیقی متعددی در آسیا، اروپا و شمال آفریقا حضور یافته است. دو آلبوم او با نام‌های «جلوه گل» که با همکاری داریوش طلایی تهیه شد و «سودایی» با آهنگسازی سامان صمیمی در اروپا منتشر شدند. همچنین همکاری مشترک او با خواننده تونسی، درصف حمدانی، با نام «سرمستی» روی رباعیات خیام نیز مورد استقبال قرار گرفت و در جشنواره‌های مختلف اجرا شد.
علاوه بر این، قربانی دو اثر مشترک با گروه شمس منتشر کرده است که شامل «برسماع تنبور» و «قطره‌های باران» میشود. همکاری او با مهیار علیزاده در دو آلبوم «حریق خزان» و «دخت پری‌وار» نیز با استقبال قابل‌توجه مخاطبان همراه بود. از دیگر آثار او «هم‌آواز پرستوهای آه» با آهنگسازی سیاوش ولی‌پور و شعر مهدی اخوان ثالث است.
بازخوانی آثار آهنگسازان برجسته
علیرضا قربانی دو آلبوم را نیز به بازخوانی کارهای آهنگسازان معروف ایرانی اختصاص داده است. نخستین آلبوم با نام «رسوای زمانه» در سال 1388 منتشر شد و به آثار همایون خرم میپرداخت. دومی که «رفتم و بار سفر بستم» نام دارد، در سال 1393 با تمرکز بر ساخته‌های علی تجویدی به بازار آمد.
آلبوم مشترک قربانی و فردین خلعتبری با نام «من عاشق چشمت شدم» شامل مجموعه‌ای از همکاری‌های این دو هنرمند در آهنگسازی موسیقی فیلم و تیتراژهای مجموعه‌های تلویزیونی است. همچنین آلبوم «فروغ» نیز به آهنگسازی سامان صمیمی، توسط مؤسسه فرهنگی هنری آهنگ اشتیاق وابسته به خود علیرضا قربانی منتشر شده است.
آلبوم‌ها
- کیف انگلیسی (1378)، آهنگساز: فرهاد فخرالدینی
- اشتیاق (1379)، آهنگساز: فرهاد فخرالدینی
- شب دهم (1382)، آهنگساز: فردین خلعتبری
- سرود کتاب و سرود دانش (1383)، آهنگساز: فرهاد فخرالدینی
- از خشت و خاک (1384)، آهنگساز: صادق چراغی
- فصل باران (1385)، آهنگساز: مجید درخشانی
- روی در آفتاب (1386)، آهنگساز: صادق چراغی
- سوگواران خموش (1386)، آهنگساز: پژمان طاهری
- سرو روان (1387)، آهنگساز: علی قمصری
- منظومه‌های سمفونیک (1387)، آهنگساز: هوشنگ کامکار
- رسوای زمانه (1388)، آهنگساز: همایون خرم
- آلبوم کنسرت بزرگداشت رودکی (1388)، آهنگسازان: کوهیار باباییان و سعید خاور نژاد
- قاف عشق (1389)، آهنگسازان: اسحاق چگینی، حمیدرضا خبازی و علیرضا قربانی
- جلوه گل (1390)، آهنگساز: داریوش طلایی
- بر سماع تنبور (1390)، گروه شمس
- حریق خزان (1391)، آهنگساز: مهیار علیزاده
- هم‌آواز پرستوهای آه (1391)، آهنگساز: سیاوش ولی‌پور
- ری تا روم (1392)، آهنگساز: سعید نایب محمدی
- رفتم و بار سفر بستم (1393)، آهنگساز: علی تجویدی
- قطره‌های باران (1393)، گروه شمس
- ماهور کبیر (1393)، آهنگساز: خسرو سلطانی
- سودایی (1394)، آهنگساز: سامان صمیمی
- من عاشق چشمت شدم (1394)، آهنگساز: فردین خلعتبری
- دخت پری‌وار (1394)، آهنگساز: مهیار علیزاده
- آلبوم کنسرت حریق خزان (1394)، آهنگساز: مهیار علیزاده
- فروغ (1396)، آهنگساز: سامان صمیمی
- افسانه چشم‌هایت (1398)، آهنگساز: مهیار علیزاده
- با من بخوان (1399)، آهنگساز: حسام ناصری
- صداها و پل‌ها (1400)، آهنگساز: احسان مطوری
- راز-آواز (1400)، آهنگسازان: حسام ناصری و ارشیا صمصامی‌نیا
تک‌آهنگ‌ها
علیرضا قربانی علاوه بر انتشار آلبوم‌ها، تک‌آهنگ‌هایی نیز عرضه کرده است. عناوین متعددی مانند «رحیل عشق» با آهنگسازی شهرام منظمی بر شعر مولانا، «سخن عشق» با آهنگسازی هادی منتظری بر شعر محمدعلی بهمنی و «مرگ قو» با آهنگسازی امید داورزنی بر شعر مهدی حمیدی شیرازی از جمله این قطعات هستند. همچنین مجموعه‌ای از تک‌آهنگ‌های او با همکاری آهنگسازان و ترانه‌سرایان مختلف همچون مزدا انصاری، فردین خلعتبری و حسام ناصری منتشر شده که هر یک ویژگی‌های خاصی را در سبک و فضای موسیقایی ارائه میکنند.
در میان این تک‌آهنگ‌ها، آثاری نظیر «فروغ» با آهنگسازی سامان صمیمی بر شعر فروغ فرخزاد، «پل» با آهنگسازی حسام ناصری بر شعر احمد امیرخلیلی و «روزگار غریب» با آهنگسازی حسام ناصری بر شعر احمد شاملو، طیف متنوعی از همکاری‌های هنری قربانی را به نمایش میگذارند. از سوی دیگر، قطعاتی مثل «الله مزار» با شعر محمد ابراهیم جعفری و «بوی گیسو» با شعر واقف لاهوری، نمود ارتباط نزدیک او با ادبیات کلاسیک و همچنین تلاش برای تداوم این پیوند در موسیقی معاصر ایران است.
علیرضا قربانی با صدای گیرای خود، توانسته بازتابی تأثیرگذار از شعر و موسیقی ایرانی ارائه کند و همچنان به عنوان یکی از چهره‌های شناخته شده و پیشرو در عرصه آواز اصیل، در صحنه هنری ایران و جهان فعالیت میکند.
تلفیق سنت و مدرنیته
در کارنامه علیرضا قربانی، هم آلبوم‌های سنتی و هم آثار نگاهی تازه به شعر نو دیده میشود. موسیقی ایرانی که بر پایه ردیف و دستگاه شکل گرفته، در اجراهای قربانی روح تازه‌ای می‌یابد. او اصول آواز سنتی را فراموش نکرده و همزمان با آهنگسازان معاصر نیز همکاری داشته است. این نگاه باز به هنر، باعث گستردگی دامنه کارهای او شده است.
طرفداران آواز کلاسیک، آلبوم‌هایی با اشعار حافظ و سعدی را در صدای او جستجو میکنند و علاقمندان به شعر نو نیز از آثار مملو از اشعار نیما، شاملو و فروغ بهره میبرند. این تلفیق هوشمندانه میان سنت و مدرنیته، عامل مهمی در معروفیت او به شمار می‌آید. آثار او نشان میدهد که موسیقی ایرانی هنوز ظرفیت رشد و تغییر دارد.
گوش دادن به صدای پرقدرت و گیرای علیرضا قربانی از طریق هدفون انکر مدل Soundcore Space One A3035، فرصت منحصربه‌فردی برای درک جزئیات آواز ایرانی در فضایی شخصی فراهم میکند. چرا که هدفون با تمرکز بر فرکانس‌های ظریف و انسجام صوتی، تارهای صوتی و تُن‌های عمیق صدای قربانی را دقیق‌تر آشکار میسازد و تجربه‌ای نزدیک‌تر به حال و هوای اجرای زنده ارائه میدهد، آن هم در حالی که پیوند سنت و مدرنیته در آهنگ‌های او، سفری صوتی و شنیداری میان آثار کلاسیک و شعر نو ایرانی پدید می‌آورد.
کلام آخر
علیرضا قربانی نمادی از پیشرفت و نوآوری در موسیقی ایرانی است. او با بهره‌گیری از میراث غنی آواز سنتی، اشعار معاصر را با صدای حماسی خود درآمیخته و اثری خلق کرده که همزمان به سنت وفادار است و روحی مدرن دارد. آثار او پلی میان گذشته و آینده‌اند، جایی که شعر کهن در کنار شعر نو میدرخشد و سازهای کلاسیک با سازبندی مدرن تلفیق میشوند.
او یکی از چهره‌های کلیدی موسیقی معاصر فارسی است و احتمال دارد با گسترش مرزهای موسیقی الکترونیک و پاپ در کنار سنت، آثار تازه‌تری نیز از او بشنویم. صدای این خواننده محبوب همچنان یادآور شکوه شعر فارسی خواهد بود و فرصت‌های متعددی برای کشف و شهرت بیشتر در سطح بین‌المللی پیش روی او قرار دارد.
پاسخگوی سوالات شما هستیم
دیدگاهی وجود ندارد!