آنچه خواهید خواند
افشا شدن راز جدایی گروه بیتلز | مسیر پر پیچ و خم تا جدایی
بالاخره با افشا شدن راز جدایی گروه بیتلز دلیل از هم پاشیده شدن این گروه افسانه‌ای روشن شد. میتوان گفت که هشت ویولن، چهار ویولا، چهار ویولنسل، سه ترومپت، سه ترومبون، دو گیتار و یک گروه کر شامل چهارده زن، در نهایت به جدایی گروه بیتلز منجر شدند. وقتی پل مک‌کارتنی شنید که این ارکستراسیون مفصل توسط تهیه‌کننده فیل اسپکتر به قطعه‌ی آلبوم Let It Be با عنوان The Long And Winding Road اضافه شده است، تصمیم گرفت وکلا را وارد ماجرا کند.
به گفته‌ی دنیز کلی، که بیش از 300 صفحه از اسناد حقوقی مربوط به فروپاشی این گروه مشهور را مطالعه کرده است: «این همان جرقه‌ای بود که کار را تمام کرد.» این اسناد قرار است روز پنجشنبه، چند روز پس از چهل‌وچهارمین سالگرد قتل جان لنون، به حراج گذاشته شوند. لنون در تاریخ 8 دسامبر 1980 به ضرب گلوله کشته شد.
خانم کلی از حراجی داوسون گفت که این بسته‌ها احتمالاً ورژن‌هایی هستند که برای تیم‌های حقوقی تهیه شده‌اند. او اظهار داشت که این اسناد «نگاه جذابی» به وقایع داخل و خارج دادگاه ارائه میدهند. تنش‌ها از سال 1967 و پس از مرگ برایان اپستین، که خلأ مدیریتی بزرگی بر جای گذاشت، آغاز شد.
در سال 1968، کلاین که قبلاً مدیر گروه رولینگ استونز بود، شروع به جلب نظر جان لنون کرد و جورج هریسون و رینگو استار نیز به‌زودی به او پیوستند. پس از ورود کلاین، او فیل اسپکتر را به کار گرفت تا ضبط‌های جلسات منتشر نشده‌ی Get Back را به سبک معروف خود، «دیوار صوتی»، تنظیم کند. این تغییر، رویکردی کاملاً متفاوت از صدای ساده و زنده‌ای بود که مک‌کارتنی برای این پروژه در ژانویه 1969 در نظر داشت.
در آوریل 1970، پس از شنیدن تنظیم ارکسترال پرزرق و برقی که به قطعه‌ی The Long And Winding Road اضافه شده بود، مک‌کارتنی نامه‌ای تند به کلاین نوشت. او در این نامه عنوان کرد که به ارکستراسیون این قطعه فکر کرده بود، اما تصمیم گرفته بود آن را انجام ندهد. او خواستار کاهش صدای بسیاری از سازهای ارکسترال و حذف کامل هارپ در پایان آهنگ شد. در نامه خود نوشت: «دیگر هرگز این کار را تکرار نکنید.» چهار سال دیگر طول کشید تا درگیری‌های حقوقی برای جدایی نهایی بیتلز به پایان برسد.
هر جا که هیت باشد، شکایت هم هست
کارشناس روابط عمومی در حوزه دعاوی قضایی، جاناتان کُد، گفت: «ضرب‌المثل قدیمی در دنیای موسیقی پاپ این است که هر جا هیت (Hit) باشد، شکایت هم هست.» او افزود: «همان‌طور که هالی جانسون گفته بود، پادشاهان واقعی موسیقی راک اند رول، وکلا هستند.» در اواسط دهه 1960، درآمدهای بالایی مثل درآمد بیتلز مشمول نرخ مالیاتی حدود 90 درصد میشدند؛ وضعیتی که جورج هریسون را واداشت تا آهنگ Taxman را بنویسد.
اما پس از مرگ اپستین مشخص شد که برخلاف مضمون آهنگ آغازین آلبوم Revolver، مأمور مالیات به آن اندازه که انتظار میرفت دستش به درآمد گروه نرسیده بود. کلی اظهار داشت که اسناد تازه کشف‌شده نشان میدهند بخشی از پول گروه حساب‌نشده باقی مانده و مالیات‌های گروه برای سال‌ها پرداخت نشده بود. این وضعیت باعث شد که اداره مالیات بریتانیا (HMRC) به دنبال آن‌ها باشد، در حالی که خودشان حتی از این موضوع خبر نداشتند.
چند ماه پس از مرگ اپستین بر اثر مصرف تصادفی قرص‌های خواب‌آور، بیتلز شرکت Apple Corps را تأسیس کردند تا به گمان خود از منافع مالی‌شان محافظت کند. لنون، اما، به دنبال یک شخصیت قوی در رأس مدیریت بود. طبق گفته‌ی خود کلاین، لنون میخواست «یک کوسه واقعی پیدا کند، کسی که بقیه‌ی کوسه‌ها را دور نگه دارد».
شک و تردید مک‌کارتنی درباره کلاین
مک‌کارتنی درباره‌ی مردی که نیویورک تایمز او را «سخت‌گیرترین معامله‌گر در جنگل موسیقی پاپ» توصیف کرده بود و کسی که گفته بود: «درباره اخلاقیات با من صحبت نکنید. هر کسی خودش اخلاقیاتش را تعریف میکند. این مثل جنگ است»، تردید داشت.
در عوض، مک‌کارتنی میخواست لی ایستمن، وکیل معتبر حوزه سرگرمی در نیویورک و کسی که در مارس 1969 پدرزنش شده بود، مدیریت امور را بر عهده بگیرد. اما طبق سیستم دموکراتیک بیتلز که هر عضو یک رأی داشت، مک‌کارتنی رأی کافی نیاورد. کلاین انتخاب شد و در تاریخ 10 آوریل، مک‌کارتنی گروه را ترک کرد و خود را در موقعیتی یافت که مجبور به «شکایت از رفقایش» شد.
کلی گفت که بسته‌های مرتبط با نبرد تلخ دادگاه عالی نشان‌دهنده‌ی دشواری‌هایی بود که وکلا در نمایندگی دو طرف با آن مواجه بودند، چرا که آن‌ها تلاش میکردند تا امور مالی پیچیده گروه را شفاف‌سازی کند. این اسناد حاوی سؤالات متعددی بود که تیم‌های حقوقی در جلسات متعدد مطرح کرده بودند، از جمله اینکه چرا زمانی که پیت بست گروه را ترک کرد و رینگو استار به آن پیوست، یک توافق‌نامه مکتوب تنظیم و ثبت نشده بود ؟
سؤالات دیگری نیز مطرح شده بود، از جمله نحوه برخورد با اختلافات رینگو استار درباره‌ی آلبوم The White Album و چگونگی مدیریت تنش‌ها و اختلافات فزاینده بین اعضای بیتلز بر سر حقوق فیلم و کلیپ‌هایی که برای آهنگ‌های Hey Jude، Revolution و Magical Mystery Tour استفاده شده بود. کلی گفت: «بیشترین نگرانی وکلا در آن زمان، شکست مزمن آلن کلاین و شرکت او ABKO Music and Records Inc. در ارائه گزارش‌های مالی از سال 1966 به بعد بود که حالا اداره مالیات بریتانیا (Inland Revenue) آن‌ها را مطالبه میکرد.»
او افزود: «اگرچه جان، پل، جورج و رینگو از بیتلز بودن خسته شده بودند و میخواستند به‌عنوان هنرمندان مستقل به ضبط و اجرا بپردازند، این دوره باید برای هر کدام از آن‌ها بسیار دشوار بوده باشد، به‌ویژه با توجه به دوستی نزدیک و همکاری موفقی که با یکدیگر داشتند.» کلی گفت: «یکی از وکلا حتی در یکی از جلساتی که بحث‌ها بدون نتیجه ادامه پیدا میکرد، پیشنهاد داد: آیا راحت‌تر نیست که بیتلز بازنشسته شوند ؟»
توازن حساس شکایت برای مک‌کارتنی
به گفته‌ی کارشناس روابط عمومی دعاوی حقوقی، کُد، این شکایت برای مک‌کارتنی به یک بازی متوازن دشوار تبدیل شده بود. او گفت: «هنگام انجام معامله، حفظ شهرت به اندازه‌ی توافق مالی مهم است. آخرین چیزی که پل مک‌کارتنی میخواست، از دست دادن تصویر دوست‌داشتنی‌اش به‌عنوان یکی از اعضای بیتلز بود.»
او افزود: «در دهه‌های 60 و 70، بسیاری از گروه‌ها مورد سوءاستفاده مالی قرار گرفتند. درآمد اصلی گروه‌ها از حق امتیاز ترانه‌سرایی بود، بنابراین این که چه کسی اعتبار نویسندگی یک ترانه را دریافت کند، بسیار مهم بود. به عنوان مثال، اعضای گروه کوئین برایان می، فردی مرکوری و راجر تیلور نگران بودند که جان دیکن به دلیل ننوشتن ترانه‌ها از حق خود محروم بماند. «خیلی زود و بسیار هوشمندانه، تصمیم گرفته شد که همه‌ی ترانه‌هایی که توسط جان لنون یا پل مک‌کارتنی نوشته شده بودند، به‌عنوان ترانه‌های لنون/مک‌کارتنی شناخته شوند تا از بروز اختلافات جلوگیری شود.»
اختلافات پس از جدایی
با این حال، جدایی گروه، هماهنگی بین لنون و مک‌کارتنی را نابود کرد. در دومین آلبوم پس از جدایی مک‌کارتنی با نام Ram (منتشر شده در سال 1971)، آهنگ Too Many People شامل انتقادی آشکار از لنون و شریک زندگی‌اش، یوکو اونو، بود. حضور اونو در گروه توسط دیگر اعضا ناخوشایند تلقی میشد.
جمله‌ی «تو فرصت طلایی‌ات را گرفتی و به دو نیم تقسیمش کردی» به‌عنوان طعنه‌ای از سوی مک‌کارتنی تعبیر شد. او بعدها گفت که اقداماتی مانند اعتراض «Bedin for Peace» در آمستردام توسط لنون و اونو، او را آزرده بود.
پاسخ لنون، آهنگ How Do You Sleep در آلبوم Imagine بود که در آن با کنایه میخواند: «تنها کاری که کردی، دیروز بود / و از وقتی رفتی، فقط یک روز دیگر هستی.» جورج هریسون نیز در آهنگ Beware of the Darkness از اولین آلبوم انفرادی موفق و تحسین‌شده‌اش All Things Must Pass، درباره کلاین، جدایی گروه و پیامدهای آن نوشت. این آلبوم با عنوانی پیشگویانه، پیام روشنی از پایان دوران بیتلز داشت.
اسپنسر لی، تاریخ‌نگار و نویسنده آثار مرتبط با بیتلز، معتقد است که صحبت‌ها درباره‌ی جنگ داخلی درون گروه اغراق‌شده است. او اشاره کرد که مستند The Beatles: Get Back ساخته پیتر جکسون در سال 2021 نشان داده است که «این دوره آن‌قدرها هم پرتنش نبود که برخی آن را توصیف کرده‌اند.» او افزود: «من فکر نمیکنم که آلن کلاین قصد بدی داشته است. او فقط به فکر منافع خودش بود.»
مرگ اپستین و آغاز «زمستان طولانی و سرد»
مرگ برایان اپستین در تعطیلات آخر هفته بانکی آگوست 1967 نه تنها هم‌زمان با پایان یافتن دوران موسوم به تابستان عشق بود، بلکه به نوعی آغازگر چیزی شد که جورج هریسون در آهنگ Here Comes The Sun به‌طور استعاری از آن به‌عنوان «زمستانی طولانی، سرد و تنها» یاد کرده است. این زمستان طولانی در نهایت به یک نبرد حقوقی سرد و سخت منتهی شد. هر آهنگ از گروه بیتلز پر از نماد و استعاره‌های زیبا است، حتما با بهترین هندزفری به این آهنگ‌ها گوش کنید تا بهترین کیفیت و هنر این گروه را از دست ندهید.
اگر جدایی امروز رخ میداد
کُد معتقد است که اگر این جدایی در دنیای امروز رخ میداد، تیم‌های حقوقی بزرگ‌تر و ارتشی از حسابرسان قانونی وارد میدان میشدند و هر دو طرف تلاش میکردند جنگ رسانه‌ای را به سود خود تمام کند. با این حال، شاید پایان ماجرا برای گروه بیتلز تا این حد فاجعه‌بار نبود. او گفت: «تفاوت بزرگ این است که امروزه گروه‌ها ممکن است برای چند سال از هم جدا شوند و سپس دوباره گرد هم آیند، مانند گروه‌هایی چون اوئیسیس یا ایگلز. چنین اتفاقی در دوره بیتلز رخ نداد.»
کلام آخر
پایان کار گروه بیتلز نمادی از پیچیدگی روابط انسانی، چالش‌های مالی و مدیریتی، و فشارهای شهرت در دنیای موسیقی است. جدایی این گروه که تأثیر عمیقی بر تاریخ موسیقی جهان گذاشت، نشان‌دهنده اهمیت هماهنگی و مدیریت صحیح در تیم‌های خلاق است. درسی که از این ماجرا میتوان گرفت، تأکید بر لزوم شفافیت در امور مالی، مدیریت منسجم و حفظ ارتباطات مثبت بین اعضا است.
هرچند بیتلز دیگر به فعالیت خود ادامه نداد، اما میراث هنری و فرهنگی آن‌ها همچنان الهام‌بخش نسل‌های بعدی است و جایگاه ویژه‌ای در تاریخ موسیقی دارد. شاید اگر این جدایی در عصر امروز رخ میداد، با استفاده از ابزارهای مدرن و مشاوره‌های حرفه‌ای، امکان حل‌وفصل اختلافات و حتی بازگشت مجدد آن‌ها به صحنه وجود داشت. با این حال، بیتلز، با تمام افت‌وخیزهایش، همچنان اسطوره‌ای جاودانه باقی مانده است.
پاسخگوی سوالات شما هستیم
دیدگاهی وجود ندارد!