آنچه خواهید خواند
ناصر عبداللهی؛ صدایی که خاموش نمیشود
پیدایش چهره‌های ماندگار در موسیقی ایران همواره مرهون عوامل گوناگونی بوده است، از ریشه‌های بومی و فرهنگی گرفته تا توانایی فردی. ناصر عبداللهی نیز از آن دست هنرمندانی است که با استفاده از روح بندر و شور خاص موسیقی جنوب، صدایی متمایز خلق کرد.
آثار او آمیزه‌ای دلنشین از احساسات انسانی، فرهنگ بندرعباس و موسیقی خلیج فارس را به تصویر میکشند. ناصر عبداللهی نمادی از موسیقی جنوب و روح بندر است که با ترکیب سنت و مدرنیته، آثاری ماندگار خلق کرد و میراثی جاودان برای هنر ایران بر جای گذاشت.
زندگینامه
ناصر عبداللهی (زاده 10 دی 1349 – درگذشته 29 آذر 1385) هنرمند ایرانی در زمینه‌های خوانندگی، آهنگسازی، تنظیم، نوازندگی و ترانه‌سرایی بود که ابتدا با ترانه ناصریا به شهرت رسید. او از سیزده‌سالگی به موسیقی علاقه نشان داد و دوران نوجوانی را با فعالیت‌هایی در صدا و سیما و حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی استان هرمزگان سپری کرد.
وی از سال 1374 کار حرفه‌ای خود را جدی‌تر دنبال نمود و سال بعد به همراه همسرش به تهران مهاجرت کرد. در این مقطع، محمدعلی بهمنی او را به انتشارات دارینوش معرفی نمود، جایی که آلبوم‌های «عشق است» و «دوستت دارم» از او ضبط و منتشر شد. بعداً، اختلافاتی میان او و این انتشارات پیش آمد و در پی آن، آلبوم «بوی شرجی» توسط انتشارات شمیم جنوب، «هوای حوا» و «ماندگار» از سوی انتشارات آوای نکیسا و سرانجام آلبوم «رخصت» پس از درگذشتش، به همت انتشارات آوای مهر میهن روانه بازار گردید.
در 3 آذر 1385، ناصر عبداللهی به‌دلایلی نامشخص بیهوش شد. مطابق گفته همسرش، در روز حادثه افرادی ناشناس او را مورد ضرب و جرح قرار دادند که در ناحیه سر موجب خونریزی شد. اجازه پیگیری قانونی به همسرش داده نشد و علت مرگ همچنان نامعلوم باقی مانده‌است. محمدعلی بهمنی در گفتگویی در فروردین 1403 اعلام کرد که عده‌ای از آشنایان ناصر، او را به بهانه شنا به مکانی در بندرعباس بردند و همانجا مضروب کردند، ضرباتی که موجب فوت او گردید.
او در آن مقطع در بندرعباس حضور داشت و سپس جهت دریافت خدمات درمانی تخصصی به تهران منتقل شد. عبداللهی پس از گذراندن 26 روز در کما، سرانجام در 29 آذر و در 36 سالگی در بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران درگذشت. پیکرش برای خاکسپاری به زادگاهش بندرعباس منتقل گردید و در قطعه مفاخر آرامستان قدیم به خاک سپرده شد.
ناصریا
پس از پخش ترانه ناصریا، برخی منتقدان بر این باور بودند که این اثر حال و هوایی اسپانیایی داشته و احتمالاً از کارهای جیپسی کینگز الهام گرفته شده است. اما عبداللهی تصریح میکرد این قطعه با نغمه‌های عربی شکل گرفته و بارها با سازهایی مانند عود، دهل و دف نواخته شده، ولی اجرای گیتاری آن پیش از این سابقه نداشته و خودش این روش را به کار گرفته است.
قطعه ناصریا در سال 1376 ساخته شد. شعر آن به گویش بندری سروده شده و به گفته خود او، هدف ترانه اعتراضی به ستم‌های موجود در جهان و ابراز همدردی با ستمدیدگان بود. بر پایه متن ناصریا، اگر کسی برای یاری یک ستمدیده برخیزد، بعد از پشت سر گذاشتن سختی‌ها و مشکلات، دست آخر پیروزی را تجربه خواهد کرد.
آثار ماندگار ناصر عبداللهی
بخش عمده‌ای از شعرهای آغازین عبداللهی را محمدعلی بهمنی سروده است. خود او اشاره میکرد که در حوزه موسیقی، متأثر از سبک ابراهیم منصفی بوده و در سال‌های اولیه، کارهای منصفی را بازخوانی میکرد. ترانه‌های گنجانده‌شده در آلبوم‌هایش اغلب مضمون‌های اجتماعی، حماسی، مذهبی یا عاشقانه دارند. برای نمونه میتوان به آثار زیر اشاره کرد:
- اجتماعی: ترانه «یادم باشد» (از آلبوم «دوستت دارم»)، سروده مجتبی کاظمی با دکلمه پرویز پرستویی
- حماسی: ترانه «شیوه ما» (از آلبوم «عشق است»)، با شعری از محمدعلی بهمنی
- مذهبی: ترانه «مهر دلبر» (از آلبوم «هوای حوا»)، شعری از حکیم سنایی
- عاشقانه: ترانه «راز» (از آلبوم «ماندگار»)، سروده نیلوفر لاری‌پور
این ترانه‌ها بازتاب احساسات، نگاه اجتماعی و باورهای مذهبی او هستند و در کنار هم، نمایی جامع از جهان‌بینی ناصر عبداللهی را شکل میدهند. از آن‌جا که بخشی از موسیقی ناصر عبداللهی تلفیقی از سازهای سنتی و مدرن است، شنیدن جزئیات ترکیب این سازها در یک سیستم صوتی با قابلیت استریو وسیع مانند اسپیکر انکر مدل Soundcore Motion Boom Plus A3129، جذابیت ویژه‌ای دارد. صدای گرم پرکاشن جنوبی در کانال‌های جداگانه، همراه با افکت‌های گیتار الکتریک یا صدای دف، به شنونده اجازه میدهد تا عمق و فضای اجرای اثر را بهتر حس کند.
آلبوم‌ها
آلبوم‌هایی مانند «عشق است» و «ماندگار» حاوی قطعاتی هستند که در آن‌ها، بخش‌های آوازی در هم‌صدایی با سازهای کوبه‌ای یا زهی، برجسته میشوند. برای شنیدن ظرایف تحریرهای خواننده و لرزش‌های ریز صدا در فرکانس‌های میانی، بهتر است از هدفون‌هایی باکیفیت مانند هدفون جی بی ال مدل Tune 670NC استفاده شود تا کیفیت اجرای زنده او بیشتر محسوس باشد. در زیر آلبوم‌های ناصر عبداللهی آورده شده است:
- حکم طاعت
- گَنوغ (در گویش بندری به معنای دیوانه)
- شاهد ناصر
- محمد جان
- در پی خدا
- صبوح القدوس
- عیدانه
- عشق است (به‌همراه پرویز پرستویی و محمدعلی بهمنی) 1378
- دوستت دارم (به‌همراه پرویز پرستویی) 1379
- بوی شرجی 1381
- هوای حوا 1382
- ماندگار 1385
- رخصت 1390
کلام آخر
با گذشت سال‌ها از خاموشی صدای او، میراث هنری ناصر عبداللهی همچنان زنده است. موسیقی جنوب به واسطه او چنان شناخته شد که بسیاری از خوانندگان و آهنگسازان، مسیرش را ادامه دادند و آثار تازه‌ای خلق کردند. این امر نه تنها به گسترش شناخت فرهنگی منجر شد، بلکه فرصتی پدید آورد تا روح بندر در صداهای جدید هم طنین‌انداز شود.
صدای ناصر عبداللهی بازتابی از روح بندر، اصالت موسیقی جنوب و عشق به فرهنگ بومی است. او توانست با تلفیق ظریف سنت و مدرنیته، در عین حفظ ارزش‌های موسیقی بومی، آن را به زبانی بین‌المللی نزدیک سازد و پلی بسازد بین قلب‌ها و ساحل‌های دور. میراث او نشان میدهد که هرچند زندگی یک هنرمند ممکن است کوتاه باشد، اما جاودانگی هنر، صدای او را فراتر از زمان زنده نگاه میدارد.
پاسخگوی سوالات شما هستیم
دیدگاهی وجود ندارد!