گوش دادن به موسیقی (music) و فواید روانشناختی
موسیقی فقط یک سرگرمی نیست، بلکه میتواند تأثیرات مثبت قابل توجهی بر سلامت روان داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که موسیقی میتواند منبع عمیقی از آرامش و خشنودی باشد، و فراتر از این، فواید روانشناختی متعددی دارد. از تسکین ذهن تا کمک به مدیریت بهتر درد، گوش دادن به موسیقی با اسپیکر یا هدفون میتواند یک ابزار قدرتمند باشد.
موسیقی این توانایی را دارد که بر افکار، احساسات، و رفتارهای ما تأثیر بگذارد. این موضوع زمانی آشکار میشود که تجربه شخصی ما با موسیقی را در نظر بگیریم. از احساس هیجان و نشاط با گوش دادن به یک قطعه‌ی سریع و پرانرژی گرفته تا تحت تأثیر قرار گرفتن عمیق از یک اجرای زنده‌ی احساسی، موسیقی قادر است خلق و خو و رقتار ما را دگرگون سازد و حتی ما را به واکنش وادار کند.
اثرات روانشناختی موسیقی میتوانند قدرتمند و گسترده باشند. درمان با موسیقی یکی از روش‌های مداخله‌ای است که گاهی برای ترویج سلامت عاطفی، کمک به بیماران در مقابله با استرس، و بهبود سلامت روانی به کار میرود. برخی تحقیقات حتی پیشنهاد میکنند که سلیقه موسیقی فرد میتواند نشان‌دهنده جنبه‌های مختلف شخصیتی باشد. به عبارت دیگر، نوع موسیقی که شما گوش میدهید ممکن است بیانگر ویژگی‌های شخصیتی مانند برون‌گرایی، دقت و حتی هوش هیجانی شما باشد.
این تحقیقات و مطالعات بر اهمیت موسیقی در زندگی روزمره و تأثیرات عمیق آن بر روان و رفتار انسان تأکید میکنند. به این ترتیب، موسیقی نه تنها یک ابزار سرگرمی است، بلکه میتواند به عنوان یک عنصر حیاتی در بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی مورد استفاده قرار گیرد.
موسیقی میتواند تاثیر مثبتی بر ذهن داشته باشد
مطالعات و تحقیقات علمی نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی در پس‌زمینه، به ویژه هنگامی که فرد بر روی یک فعالیت دیگر تمرکز دارد، میتواند به بهبود کارکرد ذهنی حتی در افراد مسن کمک کند. در یکی از این مطالعات مشخص شد که پخش موسیقی‌های شاد و پرانرژی میتواند به افزایش سرعت پردازش اطلاعات منجر شود. همچنین، شنیدن موسیقی‌های شاد و آرام تاثیرات مثبتی بر حافظه داشته است.
بنابراین، در دفعه‌ی بعدی که مشغول انجام یک کار هستید و به دنبال راهی برای ارتقای توانایی‌های ذهنی خود میگردید، پیشنهاد میشود که با اسپیکر یا هدفون خود این کار را امتحان کنید و موسیقی پخش کنید تا تاثیر آن را دریابید. انتخاب آهنگ‌های بی‌کلام به جای آهنگ‌هایی که دارای شعرهای پیچیده هستند میتواند گزینه‌ی بهتری باشد، زیرا آهنگ‌های با کلام ممکن است تمرکز شما را بیشتر پرت کنند. این رویکرد میتواند به شما کمک کند تا بهتر تمرکز کنید و در نتیجه عملکرد ذهنی بهتری داشته باشید.
موسیقی میتواند استرس را کاهش دهد
مدت‌هاست که گفته میشود موسیقی میتواند به کاهش یا مدیریت استرس کمک کند. به روندی که بر موسیقی مدیتیشن متمرکز است و با هدف آرام کردن ذهن و ایجاد حالتی از آرامش خلق شده است، توجه کنید. خوشبختانه، این روندی است که توسط تحقیقات پشتیبانی میشود. گوش دادن به موسیقی میتواند یک روش موثر برای مقابله با استرس باشد.
در یک مطالعه در سال 2013، شرکت‌کنندگان در یکی از سه شرایط قبل از مواجهه با عامل استرس‌زا و سپس انجام یک آزمون استرس روانشناختی شرکت کردند. برخی از شرکت‌کنندگان به موسیقی آرام‌بخش گوش دادند، برخی دیگر به صدای آب روان گوش دادند و بقیه هیچ تحریک شنیداری دریافت نکردند. نتایج نشان داد که گوش دادن به موسیقی تأثیری بر استرس انسان، به ویژه بر سیستم عصبی خودمختار داشت. افرادی که به موسیقی گوش داده بودند، تمایل داشتند پس از مواجهه با عامل استرس‌زا سریع‌تر به حالت عادی بازگردند.
موسیقی میتواند حافظه شما را بهبود بخشد
بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان از گوش دادن به موسیقی هنگام مطالعه لذت میبرند، اما آیا واقعاً این ایده خوبی است؟ برخی احساس میکنند که گوش دادن به موسیقی مورد علاقه‌شان هنگام مطالعه به بهبود حافظه کمک میکند، در حالی که بعضی دیگر معتقدند که این تنها یک حواس‌پرتی دلپذیر است. تحقیقات نشان میدهند که موسیقی ممکن است کمک کننده باشد، اما این بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله نوع موسیقی، لذت شنونده از آن موسیقی، و حتی سطح آموزش موسیقی شنونده.
در یک مطالعه، دانش‌آموزانی که تجربه‌ی کمی در موسیقی داشتند، هنگام گوش دادن به موسیقی‌های مثبت بهتر یاد گرفتند، احتمالاً به این دلیل که این آهنگ‌ها احساسات مثبت‌تری را بدون اختلال در تشکیل حافظه ایجاد کردند.
با این حال، دانش‌آموزانی که آموزش موسیقی دیده بودند، وقتی که به موسیقی گوش میدادند، معمولاً در آزمون‌های یادگیری عملکرد بهتری داشتند، احتمالاً به این دلیل که این نوع موسیقی کمتر حواس‌پرت کننده بود. اگر متوجه شدید که موسیقی باعث پرت شدن حواستان میشود، ممکن است بهتر باشد در سکوت یا با پخش آهنگ‌هایی در پس‌زمینه مطالعه کنید. یک مطالعه‌ی دیگر نشان داد که شرکت‌کنندگانی که در حال یادگیری یک زبان جدید بودند، هنگامی که کلمات و عبارات جدید را میخواندند به جای صحبت کردن عادی یا صحبت ریتمیک، پیشرفت در دانش و توانایی‌های خود را نشان دادند.
موسیقی میتواند در مدیریت درد کمک‌کننده باشد
تحقیقات نشان داده‌اند که موسیقی میتواند در مدیریت درد بسیار مفید باشد. یک مطالعه روی بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا نشان داد که افرادی که روزانه تنها یک ساعت به موسیقی گوش داده‌اند، کاهش قابل توجهی در درد خود تجربه کرده‌اند. در پایان دوره‌ی چهار هفته‌ای مطالعه، شرکت‌کنندگانی که هر روز به موسیقی گوش داده بودند، کاهش قابل توجهی در احساس درد و افسردگی خود تجربه کردند. چنین نتایجی نشان میدهد که موسیقی‌درمانی میتواند ابزار مهمی در درمان دردهای مزمن باشد.
یک مرور تحقیقات در سال 2015 در مورد تأثیرات موسیقی بر مدیریت درد نشان داد که بیمارانی که قبل، حین، یا حتی بعد از جراحی به موسیقی گوش داده‌اند، کمتر از افرادی که به موسیقی گوش نداده‌اند، درد و اضطراب را تجربه کرده‌اند. گوش دادن به موسیقی در هر زمانی مؤثر بوده است، اما محققان توجه کردند که گوش دادن به موسیقی قبل از جراحی منجر به نتایج بهتری شده است. این مرور داده‌های بیش از 7,000 بیمار را بررسی کرد و مشخص شد که افرادی که به موسیقی گوش داده‌اند، به داروی کمتری برای کنترل درد خود نیاز داشته‌اند.
موسیقی میتواند به شما کمک کند بهتر بخوابید
بی‌خوابی مشکل جدی‌ای است که افراد در تمام گروه‌های سنی را تحت تأثیر قرار میدهد. در حالی که رویکردهای متعددی برای درمان این مشکل وجود دارد، تحقیقات نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی کلاسیک آرام‌بخش میتواند یک راه حل ایمن، موثر و مقرون به صرفه باشد. در یک مطالعه که روی دانشجویان انجام شد، شرکت‌کنندگان به مدت سه هفته در زمان خواب به موسیقی کلاسیک یا کتاب صوتی گوش دادند یا هیچ کاری انجام ندادند. محققان کیفیت خواب را قبل و بعد از مداخله ارزیابی کردند.
مطالعات نشان داد که شرکت‌کنندگانی که به موسیقی گوش داده بودند، کیفیت خواب به مراتب بهتری نسبت به کسانی که به کتاب صوتی گوش داده بودند یا هیچ مداخله‌ای دریافت نکرده بودند، تجربه کردند. این نتایج نشان میدهد که موسیقی میتواند به عنوان یک ابزار مفید در بهبود کیفیت خواب مورد استفاده قرار گیرد، به ویژه برای کسانی که با مشکل بی‌خوابی مواجه هستند.
موسیقی میتواند به شما کمک کند کمتر غذا بخورید
یکی از شگفت‌انگیزترین فواید روانشناختی موسیقی این است که ممکن است به عنوان ابزاری برای کمک به کاهش وزن مفید باشد. اگر در تلاش برای کاهش وزن هستید، گوش دادن به موسیقی آرام و کم کردن نور ممکن است به شما در رسیدن به اهدافتان کمک کند. طبق یک مطالعه، افرادی که در رستوران‌هایی با نور کم و با پخش موسیقی ملایم غذا خورده‌اند نسبت به کسانی که در رستوران‌های دیگر غذا خورده‌اند، 18% کمتر غذا خورده‌اند.
محققان پیشنهاد میکنند که موسیقی و نورپردازی به ایجاد محیطی آرام‌تر کمک میکنند. از آنجایی که شرکت‌کنندگان آرام‌تر و راحت‌تر بودند، ممکن است غذای خود را آهسته‌تر خورده و نسبت به زمانی که احساس سیری میکردند، آگاه‌تر بوده‌اند. شما میتوانید با پخش موسیقی ملایم در خانه هنگام شام خوردن، این روش را به کار ببرید. با ایجاد یک محیط آرام، ممکن است بیشتر تمایل داشته باشید که به آرامی غذا بخورید و بنابراین، زودتر احساس سیری کنید.
موسیقی میتواند انگیزه را بهبود بخشد
دلیل خوبی وجود دارد که چرا ورزش کردن هنگام گوش دادن به موسیقی برایتان راحت‌تر است. محققان دریافته‌اند که گوش دادن به موسیقی با ریتم تند میتواند افراد را ترغیب کند تا سخت‌تر ورزش کنند. یک آزمایش طراحی شده برای بررسی این اثر، 12 دانشجوی مرد سالم را موظف کرد که با دوچرخه‌های ثابت با سرعت‌های خودانتخابی دوچرخه‌سواری کنند. در سه آزمون مختلف، شرکت‌کنندگان در حالی که به یک لیست پخش شامل شش آهنگ محبوب با تمپوهای مختلف گوش میدادند، هر بار به مدت 25 دقیقه دوچرخه سواری کردند.
بدون اطلاع شنوندگان، محققان تغییرات ظریفی در موسیقی ایجاد کردند و سپس عملکرد را اندازه‌گیری کردند. سرعت موسیقی در حالت عادی باقی ماند، 10٪ افزایش یا 10٪ کاهش یافت. افزایش سرعت آهنگ‌ها به بهبود عملکرد از نظر فاصله پیموده شده، سرعت پدال زدن و قدرت اعمال شده منجر شد. در مقابل، کاهش تمپوی موسیقی منجر به کاهش در تمام این متغیرها شد. بنابراین، اگر میخواهید به برنامه‌ی ورزشی خود پایبند باشید، در نظر بگیرید که یک لیست پخش پر از آهنگ‌های پرانرژی تهیه کنید که به افزایش انگیزه و لذت شما از برنامه‌ی ورزشی‌تان کمک کند.
موسیقی میتواند خلق و خو را بهبود ببخشد
یکی دیگر از فواید علمی موسیقی این است که ممکن است شما را شادتر کند. یک مطالعه دیگر نشان داد که تلاش عمدی برای بهبود خلق و خو با گوش دادن به موسیقی مثبت میتواند ظرف دو هفته تاثیرگذار باشد. به شرکت‌کنندگان دستور داده شد که به طور هدفمند تلاش کنند تا با گوش دادن به موسیقی مثبت هر روز به مدت دو هفته خلق و خوی خود را بهبود ببخشند.
شرکت‌کنندگان دیگر به موسیقی گوش دادند اما دستوری برای شاد شدن عمدی نداشتند. وقتی بعداً از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا سطح خوشحالی خود را توصیف کنند، کسانی که به طور عمدی تلاش کرده بودند تا خلق و خوی خود را بهبود ببخشند، گزارش دادند که پس از تنها دو هفته احساس شادتری داشتند.
موسیقی ممکن است علائم افسردگی را کاهش دهد
تحقیقات نشان داده‌اند که موسیقی‌درمانی میتواند روش درمانی ایمن و مؤثری برای اختلالات مختلف، از جمله افسردگی، باشد. یکی از مطالعات نشان داد که موسیقی‌درمانی روشی ایمن و کم‌خطر برای کاهش افسردگی و اضطراب در بیماران مبتلا به اختلالات عصبی نظیر زوال عقل، سکته مغزی و پارکینسون است. این مطالعه نشان داد که بیمارانی که در جلسات موسیقی‌درمانی شرکت کرده‌اند، تجربه‌های مثبتی در کاهش علائم خود داشته‌اند.
موسیقی نه تنها میتواند بر روی خلق و خو تاثیر بگذارد، بلکه نوع موسیقی نیز اهمیت دارد. موسیقی‌های کلاسیک و بی‌کلام بیشترین تاثیر مثبت را بر خلق و خو دارند. این یافته‌ها نشان میدهد که انتخاب دقیق نوع موسیقی میتواند در کاهش علائم افسردگی نقش مهمی داشته باشد و موسیقی‌درمانی به عنوان یک رویکرد مکمل در درمان افسردگی مورد توجه قرار گیرد.
موسیقی میتواند استقامت و عملکرد را بهبود بخشد
یکی دیگر از فواید روانشناختی مهم موسیقی در توانایی آن برای افزایش عملکرد نهفته است. دانشمندان کشف کرده‌اند که افزودن یک ریتم قوی و منظم، مانند یک قطعه موسیقی سریع، میتواند الهام‌بخش افراد برای افزایش سرعتشان باشد. دوندگانی که با هدفون‌های ورزشی به موسیقی گوش میدهند، نه تنها قادر به دویدن سریع‌تر هستند، بلکه وقتی به موسیقی با ریتم قوی نیز گوش میدهند، احساس انگیزه بیشتری برای ادامه دادن دارند. ضرب و تمپوی ایده‌آل برای موسیقی هنگام ورزش بین 125 تا 140 ضرب در دقیقه است.
در حالی که تحقیقات دریافته‌اند که هماهنگ‌سازی حرکات بدن با موسیقی میتواند منجر به بهتر شدن عملکرد و افزایش استقامت شود، این اثر معمولاً در ورزش با شدت پایین تا متوسط بیشترین تأثیر را دارد. به عبارت دیگر، افراد معمولی بیشتر از ورزشکاران حرفه‌ای از شنیدن موسیقی بهره میبرند.
پس چرا موسیقی عملکرد ورزشی را افزایش میدهد؟ گوش دادن به موسیقی در حین ورزش ادراک فرد از تلاش را کاهش میدهد. شما سخت‌تر کار میکنید، اما به نظر نمیرسد که تلاش بیشتری میکنید. از آنجایی که توجه شما توسط موسیقی منحرف میشود، کمتر احتمال دارد که نشانه‌های واضح تلاش مانند افزایش تنفس، تعریق و درد عضلانی را متوجه شوید.
نتیجه گیری
موسیقی فواید گسترده و عمیقی در بهبود سلامت روانی و فیزیکی دارد تا جایی که برخ از آن به عنوان معجزه یاد میکنند. این فواید شامل تقویت عملکرد شناختی، کمک به مدیریت استرس و درد، افزایش کیفیت خواب، بهبود خلق و خو و تقویت انگیزه و عملکرد در ورزش است. همچنین، گوش دادن موسیقی در سکوت، با یک هدفون نویزکنسلینگ میتواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند و در درمان بیماری‌های عصبی و روانی مفید باشد. این اثرات نشان میدهند که موسیقی نباید تنها به عنوان یک سرگرمی دیده شود، بلکه باید به عنوان بخشی از راهبرد جامع سلامت و رفاه در نظر گرفته شود.
نظر خود را ثبت کنید.